Sanat, okul öncesi dönemdeki çocuklar için kendini ifade etmenin en iyi yollarından birisi!
Çoğu zaman ortalığı dağıtıyor gibi görünseler de, aslında motor becerilerini geliştiriyor ve hata yapsalar da akışına bırakınca neler olacağını görmeyi öğreniyorlar. Sanat aktiviteleri aynı zamanda hangi malzemeleri, hangi renkleri kullanacaklarını seçerken nasıl karar vermeleri gerektiğini de öğretiyor.
Henüz okuma yazma bilmedikleri okul öncesi dönemde çocuklar, aşağıda örneklerini vereceğimiz etkinlikleri yapabilmek için işlem basamaklarını can kulağıyla dinliyorlar. Bu da onların dinleme becerilerini geliştiriyor ve dikkat sürelerini uzatıyor. Sanat etkinlikleri, çocukların hayatları boyunca kullanacakları birçok önemli yetenek geliştirmelerini sağlıyor ve eğlenerek öğrenme imkanı sunuyor. Çocuklar deneyerek ve yaşayarak öğrendikleri için de genellikle kalıcı öğrenme elde etmiş oluyorlar.
Montessori, Waldorf, Emilia, Reggio gibi çocuk merkezli ve temele çocuğun dünyasını alan eğitim ve yaşam felsefeleri, son dönemde etki alanını geliştiriyor ve okul öncesi çocukların eğlenerek öğrenmelerini sağlayan sanatsal çalışmaları bu dönemde etkili buluyorlar.
Kreş ve anaokulu dönemindeki çocuklar için bu içeriğimizde yer verdiğimiz el sanatları fikirlerini hayata geçirmenin maliyeti düşük, eğlencesi büyük oluyor.
2- 3 yaşlarındaki kreş dönemi çocuklarının severek uygulayabilecekleri, odaklanmalarını ve motor becerilerini sağlayacak birkaç etkinlik örneği…
Farklı bir boyama deneyimi sunacak bu etkinlikle çocuklar suyun şekil değiştirmesini de eğlenerek gözlemlemiş oluyorlar. Bu farklı resim sanatı için gerekli malzemeler ise şöyle:
Sulandırılmış renkli boyaları buz kalıplarında dondurun. Tamamen buz tuttuktan sonra kalıptan çıkarıp kağıdın üzerine koyun. Kağıdı hareket ettirerek buzun kağıtta bıraktığı desenleri izleyin.
Bu resim tekniği ile çocuklar harika bir tasarım yaparken diğer yandan da buzun erimesine tanıklık ediyorlar. Kendi tablolarını resmetmenin verdiği gururla aynı zamanda bilimsel bir deney ve gözlem de yapmış oluyorlar. Ayrıca buzu kağıdın üzerinden düşürmemeye çalışan çocukların el göz koordinasyonları ve kaba motor becerileri de gelişiyor.
Ev yapımı oyun hamuruna benzeyen bu etkinliğin tarifinde her evde bulunan temel malzemeler yer alıyor ve tamamen doğal ürünlerden oluşuyor. Dokunarak keşfetmeyi seven 2- 3 yaş dönemi çocuklarının güven içinde eğlenmesini sağlayacak duyusal hamurun malzemeleri ise şunlar:
Tüm malzemeleri derince bir plastik kapta karıştırın. Dilerseniz malzemeleri kaba dökme işlemini de çocuğunuza yaptırabilirsiniz, bundan da keyif alacaktır. Gıda boyasını dikkatlice sizin eklemenizde fayda var.
Çocukların şekil vermekten büyük zevk alacakları bu oyun hamuru, el kaslarını ve motor becerilerini ileriye götürüyor. Hamurların farklı renklerini bir araya getirerek yepyeni nesneler tasarlamak, yaratıcılığı ve hayal dünyasını geliştirmesi açısından oldukça etkili bir oyuncak oluyor.
Vurmalı çalgılar 2 – 3 yaşındaki çocuklar için en uygun ve eğlenceli müzik aletlerinden. Çok az malzemeyle yapılan bu geri dönüşüm projesi, aynı zamanda çocukların geri dönüşümün değerini öğrenmelerine yardımcı oluyor. Bu eğlenceli deneyim için gerekli mazlemeler:
Balonun şişirilmesini sağlayan sert uç kısmını keserek yuvarlağa yakın bir şekilde olmasını sağlayın. Boş ve temiz olan salça kutusuna bu balonu geçirin. Salça kutusunun kenarlarını düz renk bir kartonla kaplayın. Renkli kartonlardan dilediğiniz şekillerde süslemeler keserek trampetinizi süsleyin. Tahta boncukları çöp şiş çubuklarının ucuna geçirin ve trampeti çalmanızı sağlayacak çubukları elde edin.
Çok kolay elde edilebilen bu müzik aletini yaparken dışındakini süslemeleri kendisi kesip yapıştıran çocuğunuz, hem ince motor hem de karar verme becerilerini kullanıyor.
Küçük hareketlerle sağa sola sallayınca ses çıkaran oyuncaklar bebeklikten itibaren çocukların ilgisini çekiyor. Bu oyuncaklara benzeyen çalgılar da 2 – 3 yaş çocukları için en uygun çalgılar arasında yer alıyor. Üstelik bir de kendi tasarladıkları bir müzik aleti olursa daha büyük istek ve heyecanla kendilerini müziğe veriyorlar. Kağıt tabakları kullanarak yapabilecekleri bu müzik aleti ile hem oynayıp hem de müzik yapabiliyorlar. Kağıt tabaktan tef yapmak için aşağıdaki malzemeler gerekiyor:
Tabakların kenarlarına delgeçle beşer tane delik açın. Gazoz kapaklarını da çiviyle tam ortalarından delin ve sırtları birbirlerine gelecek şekilde yerleştirerek ortalarından geçireceğiniz iple bağlayın. Kenarlarını deldiğiniz tabakların iç kısımlarını birbirlerine denk getirerek açtığınız deliklerden iple bağlayın. Ortalarından ip geçirdiğiniz kapakları da bu deliklerden geçirerek tabağın kenarına sabitleyin. Tamamen sıkmayın ki salladığınızda ses çıksın. İşte bir müzik aleti daha hazır!
Bu müzik aletini yaparken delgeç kullanma ve deliklerden ip geçirme görevlerini üstlenen çocuğun bağlama işini yaparken ince motor becerileri gelişiyor. Deliklere ipi geçirirken odaklanıyorlar ve sabırlı olmayı öğreniyorlar.
Su içerken pipet yardımıyla fokurdatmayı seven minikler için uygun olabilecek bu etkinlik, aynı zamanda üflemenin etkisini somut olarak da görmelerini sağlıyor. Malzemeler:
Kağıdınızın büyüklüğünde olduğunu düşündüğünüz bir kabı su ile doldurun (kenarları yüksek bir tepsi de olur). Sulu boya fırçasına farklı renkte boyaları yedirerek tepsideki suya dokundurup çekin ve pipetle üfleyerek suyunuzu köpürtün. Oluşan renkli kabarcıkların üzerine dokunacak şekilde kağıdınızı yatırıp çekin ve ebru baskınız hazır!
Sulu boya üzerinde fırçayı gezdirmeye bayılan 2 – 3 yaş dönemi çocuklar su ile oynanan oyunlara özellikle ilgi duyuyorlar. Ayrıca suyu köpürtme aşaması da onlar için oldukça dikkat çekici ve eğlenceli bir adım oluyor.
Anaokulu dönemlerinde uygulanan 4 – 5 yaş etkinlikleri, çocukların sanatın farkına varmaya başladıkları adımlar oluyor. Çocukların bu yaşta sanatla meşgul olmaları, ömür boyu kullanacakları yaratıcı düşünme, keşfetme ve problem çözme becerileri için temel oluşturuyor. İşte 4 – 5 yaş çocukları için sanat etkinlikleri örnekleri…
Makas kullanmayı öğrenen tüm çocuklar, bu gerecin ortaya çıkardığı şekilleri görmeye bayılıyorlar. Doyasıyla makas kullanabilmenin yanında, kestikleri kağıtları yuvarlayarak ufacık hale getirecekleri bu etkinlik tam bir kağıt sanatı. Birkaç beceriyi aynı anda tetikleyen bu etkinlik için gerekli malzemeler:
Öncelikle tuvalinize büyük ve basit bir resim, desen çizin (örneğin bir kedi, bir çiçek). Renkli el işi kağıtlarınızı ikişer cm lik uzun şeritler halinde kesin. Rengarenk ve çok sayıda minik rulolar elde edeceksiniz. Sonraki adım ise çok daha eğlenceli! Çizdiğiniz desenin içine yapıştırıcı sürün ve kıvırdığınız el işi kağıtlarını, düz kısımları zemine gelecek şekilde yapıştırın. Çizilen resmin tamamını doldurana kadar yapıştırmaya devam edin.
El işi kağıtlarını keserken ince motor becerilerini geliştiren çocuklar, yapıştırma aşamasında sarf ettikleri dikkat ve çaba ile kendi sanat eserlerini oluşturmanın tadına varıyorlar. Belirli bir alanı taşırmadan aynı renk ile doldurmayı gerektiren bu etkinlikte sınır kavramını öğrenmeleri de mümkün oluyor.
Marakas okul öncesi dönemdeki çocuklar için en uygun olan müzik aletlerinden bir tanesi. Yalnızca sağa sola ve aşağı yukarı sallayarak müzik yapmayı sağlayan marakas, kullanımın kolaylığı sayesinde oyuncakla oynuyor hissi veriyor. Evde kolaylıkla marakas yapabileceğiniz malzemeler ise şunlar:
Pet şişenizin içine çeyreğini dolduracak kadar taneli madde koyun. Tanelerin ne olduğuna, büyüklüğüne ve miktarına göre çıkan ses de değişecektir. Dilerseniz birkaç farklı malzemeden farklı marakaslar tasarlayabilirsiniz. Kapağını kapattıktan sonra, çocuğunuzun renkli bantlarla marakasını dilediği gibi süslemesine izin verin.
Kendi müzik aletini kendisi üretmiş olmanın gururuyla şarkılara eşlik eden çocukların ritim duygusu gelişiyor. Bantları kesip yapıştırırken kullandığı küçük kasları sayesinde ince motor becerileri kuvvetlenen çocukların, müziğin ritmine uymaya çalışırken dikkat ve odaklanma süreleri de olumlu etkileniyor.
Sağ ve solu kavratmaya yönelik uygulanabilecek bu etkinlik, ritim duygusunu geliştirmek ve notaları sezdirmek için de faydalı oluyor. Bolca hareket, dans ve eğlence içeren oyun evde ailecek de oynanabiliyor. Bu oyunun malzemeleri:
Kağıtlara sağ el ve sol el şekilleri çizerek kesin. Yumruk şekli için yuvarlak kesmeniz yeterli. Karışık bir şekilde bu şekilleri masanın üzerine dağıtın. İstediğiniz, çocuğun da hoşuna gidecek bir müzik açın ve çocuğunuzla birlikte masanın etrafında müziğe uygun dans edin. Aynı zamanda müziğin ritmine uygun tempo tutacaksınız. Bu tempo tutma işini masanın size en yakın yerinde duran el şeklinin üzerine karşılık gelen elinizi vurarak yapacaksınız. Sağ el şekline sağ elinizi, sol el şekline sol elinizi, yuvarlağa yumruk yapılmış elinizi denk getirmeye çalışın.
Bu etkinlik dikkat, ritim tutma, konsantrasyon gibi birçok alanda kazanım sağlıyor. Takımlar halinde de oynanabilen oyun, iletişimi kuvvetlendirmesi ve paylaşımları artırması açısından da tercih edilebilir.
Maddenin renk ve şekil değiştirdiğini gözlemlemek çocukların oldukça ilgisini çekiyor. Bu aktivite de şekilden şekle giren tırtılları gözlemleyen çocukları çok eğlendiriyor. Suya girince kıvrılan ve renklenen tırtılları yapmak için aşağıdaki malzemeler yeterli:
Peçeteleri istediğiniz renk ve desenlerde boyayın. Bir tane beyaz boyanmamış peçete, bir tane boyadığınız peçetelerden alın. İçerde boyanmış olan kalacak şekilde pipetin etrafına sıkıca sarın, yanlardan ortaya doğru sıkıştırarak büzüştürün. Pipeti içinden çekin ve oluşan tırtıl şeklinin bir ucuna siyah keçeli kalemle birer nokta şeklinde göz iliştirin. Oluşan minik tırtıllarınızı su dolu tabağın içine bırakın. Islanan peçeteler genişleyerek uzuyor ve tırtılınız hareket ediyor. içindeki renkler dışardaki beyaz olanı da renklendiriyor ve görsel bir şölen oluşturuyor.
Boyamada hangiirengi kullanacağını seçerken karar verme becerisini geliştiren çocuklar, ıslanan peçetenin düz olmak isteyişini ve boyaların dağılmasını izlerken suyun bazı maddeleri nasıl etkilediğini gözlemliyorlar.
Nerede olursa olsun tüm çocuklar renklendirmeyi seviyor. Renkleri bir araya getirerek kendi tasarımlarını yapabilecekleri bu etkinlik için gerekli malzemeler şunlar:
Tuvalin üst kısmına pastel boyaları ister bütün olarak isterseniz de makasla keseceğiniz parçalar halinde yerleştirin. Saç kurutma makinesiyle ısıtarak boyaların erimesini ve tuvalde akmasını sağlayın. Dilerseniz sağa sola hareket ettirerek desenler oluşmasını sağlayabilirsniz.
İşte bu kadar basit bir işlemle çocuğunuz odasının duvarlarını süsleyecek tabloları kendisi yapabiliyor. En sevdikleri renkleri seçerek kağıt üzerinde yerleştirdikleri bu sanat projesi, karar vermelerine imkan sağlıyor. Kendi renklerinin uyumunu yakalayan çocukların sanatsal yönleri ve görsel zevkleri de gelişiyor.
Okul öncesi dönemdeki çocuklara uygulanması düşünülen her çalışmada dikkat edilecek bazı noktalar vardır. Özellikle,
Kaynaklar:
https://handsonaswegrow.com/creative-art-activities-preschoolers/
https://www.earlychildhoodeducationzone.com/art-activities-for-preschoolers/
