Görsel-Uzamsal Zeka, görsel dünyayı düzgün bir şekilde algılayarak gerektiğinde bu algılama üzerinde dönüşümler yapabilmeyi içeren öğrenme stilidir. Howard Gardner’ın Çoklu Zeka Kuramında tanımlanan sekiz öğrenme şeklinden biri olan Görsel – Uzamsal Zeka, görsel bilgilerin zihinsel örneklerini oluşturma ve vakti geldiğinde kullanma kapasitesi sağlar. Nesneler arasında ilişki kurabilmeyi sağlayan Görsel Uzamsal Zeka, yer – yön bulma, çevrenin ve bulunulan mekanın farkına varma, karşılaşılan olayları zihinde canlandırabilme ve gözlem yapabilme gibi becerileri içerir.
Piaget, uzamsal zekanın duyusal – motor dönemde başladığını ve nesneleri takip etmekle ortaya çıkan sürecin okul döneminde somutluk kazanarak devam ettiğini söyler. Ona göre okul çağındaki çocuk, bir nesnenin farklı açılardan ne şekilde göründüğünü zihninde canlandırabilir. Formel döneme geçtiği zaman ise nesnelerle olaylar arasında ilişki kurabilecek düzeye gelir.
Uzamsal zeka her ne kadar görme ile ilişkili gibi anlaşılsa da, görme engelli bireyler üzerinde yapılan araştırmalar, bu zeka türünün yalnızca görme yetisi ile ilgili olmadığını ortaya koymuştur. Göremediği ya da zihinsel bir engeli olduğu halde resim yeteneği oldukça gelişmiş kişilerin varlığı, uzamsal zekanın tek başına da gelişebileceğini gösterir.
Görsel – Uzamsal Zeka türüne sahip kişilerin düşünme stilleri ve ortaya çıkardıkları ürünler, yaşanılan zamana ve çevreye göre farklılıklar içerebilir. Tarladaki ürünlerin hasat zamanını hesaplamak için çizilen gezegen ve yıldız resimleri de, zihninde canlanan sanatsal bir tabloyu resmetmek de bu zeka türüne sahip olmaya örnektir.
Görsel – Uzamsal öğrenenler, şekilleri kolayca tanırlar ve öğrendikleri şekilleri kolayca hatırlayabilirler. Renk ve şekiller arasında ilişki kurarak çevresinde gördüklerini grafik diliyle anlatabilen bu kişiler, kavramları zihin güçleriyle canlandırabilirler.
Bu öğrenme şekline sahip kişiler her ne kadar bütünü resmetmede iyi olsalar da bazen detayları gözden kaçırabilirler. İşlem basamaklarını kavramada zorluk çekebilen bu bireyler, işitsel olandan ziyade görsel bilgilerle daha kolay öğrenirler, tek seferde kavrayabilirler, gelişmiş bir hayal gücüne sahiptirler ve problemleri çözmekte sıradışı ve beklenmedik yollar bulurlar.
Bu zeka stilinde kolay öğrenen çocuklar ise sanat derslerini, çizim etkinliklerini, bilgisayar teknolojileri gerektiren disiplinlerini severler. Öğrencilerin %30’unun Görsel – Uzamsal olarak güçlü olduğunu ortaya koyan araştırmalara göre, bir çocuk aynı anda birkaç zeka türüne sahiptir. Bu açıdan, diğer zeka türlerine sahip kişilerin de bu öğrenme stiline yöneldiğini söylemek yanlış olmaz.
Görsel – Uzamsal öğrenmeye meyilli çocukların yön bulma, nesneler arasında ilişki kurma, zihninde canlandırma kapasiteleri gelişmiştir ve geniş bir hayal dünyaları vardır. Varlıklar arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları kolayca ortaya koyabilirler. En iyi öğrenme, hafızada tutma ve hatırlama yöntemleri görme olan bu çocuklar için kendilerini ifade etmenin en güzel yolu resimdir ve resimler ve şekillerle daha kalıcı öğrenirler. Harika bir görsel belleğe sahip olan bu çocuklar, görsel problem çözme ve tahminde bulunma yeteneğine de sahiptirler.
Matematikte sırf sayılardan oluşan denklemler yerine hikayeler içeren problemler kullanıldığında daha kolay öğrenirler. Sayısal alanda şekiller içerdiği için geometride daha başarılı olurlar. El yazısı konusunda da zorluk çekebilen bu çocuklar, tüm kavramları kavramada daha iyi olabilecekleri yaşa geldiğinde akademik hayatta daha çok başarı göstermeye başladıkları için “geç çiçek açanlar” olarak anılırlar.
Mimari, tasarım, çizim, fotoğrafçılık, pilotluk, inşaat, reklamcılık gibi alanlardaki meslekleri kendileri için uygun gören Görsel – Uzamsal Zekaya sahip çocuklar, fizik, mühendislik, astronomi, matematik ve cerrahi alanlarda da kariyer yapmak isterler ve sanatın birçok türüne karşı ilgi duyarlar.
Bu zeka türüne sahip olduğu düşünülen çocukların bulunduğu sınıflarda, geleneksel öğrenme yöntemlerinin yanında, ilgi çekici görseller içeren yöntem ve tekniklerden, resimler, tablolar, grafikler, bilgisayar ve tablet oyunları, videolardan faydalanmak, öğrenmelerini etkili ve kalıcı kılmak adına yararlı olabilir.
Kaynak:
verywellfamily.com/understanding-visual-spatial-learning-styles
